GÜNEŞ ÇARPMASI NEDİR?

             

             Nihayet beklenen yaz geldi. Kumsallar yerli yabancı turistle doldu. Şu anda Antalya 40 derece ve nem %18 oranında. Üstelik daha öğlen olmadı.

            Yükselen sıcak ve nemle oluşan en önemli hastalık tablosu güneş çarpmasıdır. Vücut sıcaklığının 41 dereceyi geçerek sinir sistemini bozması olarak tarif edebilirim. Asla hafife alınmaması gereken riskli bir durumdur. Özellikle hastanın bilincinde bulanma ve görme kaybı başlamışsa hemen bir sağlık biriminden yardım alması gerekir. Eğer önemsenmez ve es geçilirse koma durumu, kalıcı nörolojik sıkıntılar ve hatta ölüm oluşa bilir.

            Bireyin aşırı sıcak sonucu, beden ısısını ayarlayamaması durumunda güneş çarpması meydana gelir. Sadece sıcaklık değil havanın nem oranı da önemli bir faktördür. Nem oranının %60 ların üstüne çıktığı zamanlarda ,vücudun kendi ısısını koruma mekanizması olan terleme, yeterince gerçekleşemez.( Ter bezlerinin, ter salgılaması ardından hemen buharlaşma meydana gelerek ısı yitirilmesi sağlanmakta.) Dolayısıyla vücut yeterince terleyemezse, güneş çarpması oluşur. Ayrıca sıcaklarda aşırı terleme sonucu elektrolit ve su kaybı meydana gelir ki buda beden ısımızı yükseltir. Sonuçta vücut ısısı 40-41 dereceyi bulur.

            Güneş çarpmasının belirtileri: yüksek ateş, baş ağrısı ve dönmesi, bulantı, terleyememe, bilinç bulanıklığı, kalp atımında artış, kol ve bacaklarda kramplardır.

            Güneş çarpmasından nasıl koruna biliriz? 

• Güneş ışınlarının yoğun olduğu 11.00-15.00 arası mümkün olduğunca dışarı çıkmamak.
•  Açık renkte ve hava aldıran pamuklu kıyafetler tercih etmek. 
• Susamayı beklemeden su tüketmek. 
• Mineral sularda dâhil(doğal sodalar) su tüketimini arttırmak. 
• Alkol ve kafein tüketimini azaltmak.( ikisi de ısı ayar mekanizmamızı olumsuz etkiler.)
•  Aşırı yağlı, sindirimi zor yiyecekler tüketmemek.(vücut sindirim için uğraşırken ısıyı ayarlamakta zorlanıyor.) 
• Sık sık ılık duş alarak ısımızı düşürmek.

           

            Peki, Güneş çarpması geçiren kişiye nasıl yardım edebiliriz? Öncelikle serin bir yere götürmeliyiz. Üstündeki kıyafetleri gevşetip, hatta çıkarmalıyız. Bilinci açıksa bol su vermeliyiz. Soğuk kompresle vücut ısısının düşmesini sağlamalıyız. Eğer şuuru kapanmış ya da solunum sıkıntısı başlamışsa acilen hastaneye götürmeliyiz.

Ciddi güneş çarpmaları genelde 15 gün devam edebilir. Bu süreçte sıvı alımına ve serin bir yerde kalmaya özen gösterilmelidir.

           Güneşten sorun değil sağlık kazanalım. 

                                                                                             ECZ. GÜLİZ SARIAĞAÇ